Όταν το κράτος δεν σέβεται τα Συνταγματικά δικαιώματα των Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού

Άρθρο του Παν. Σταμάτη *

Από το 2004 και εντεύθεν, στερούνται οι απόστρατοι αξιωματικοί του ΠΝ του συνταγματικού δικαιώματος της εργασίας (Συντ. 22), καθώς αν και απομακρύνονται από την υπηρεσία σε μικρή ηλικία ως «ευδοκίμως τερματίσαντες» ή κατόπιν παραίτησης τους, λαμβάνουν σύνταξη οι δικαιούμενοι, πλην όμως αν και ο νόμος τους επιτρέπει να εργαστούν (περικόπτοντας μέρος της συντάξεως) αυτοί δεν μπορούν να εργαστούν στο παραπλήσιο επάγγελμα του ναυτικού (εμπορικό ναυτικό) καθώς το Λιμενικό Σώμα δεν τους παραλαμβάνει την αίτηση για την έκδοση του Ναυτικού Φυλλαδίου και δεν τους χορηγεί Αποδεικτικό Ναυτικής Ικανότητας (ΑΝΙ).

Μετά από αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη (ΣτΠ) των αξιωματικών του ΠΝ, ο Συνήγορος εξέδωσε τον Ιούλιο του 2013, την εξής Σύνοψη Διαμεσολάβησης:

«Το 2012, Απόστρατοι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) κατήγγειλαν στον Συνήγορο του Πολίτη, ότι η αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου απέρριψε αίτημά τους για συμμετοχή στις διαδικασίες εκπαίδευσης και ελέγχου στο Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ). Η αιτιολογία της απόρριψης ήταν ότι δεν είναι κάτοχοι αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας, καθώς υπερισχύει του Βασιλικού Διατάγματος (ΒΔ) του 1954, η Διεθνής Σύμβαση STCW 1978 (Ν.1314/1983), όσον αφορά τα ελάχιστα επίπεδα εκπαίδευσης ναυτικών.

Οι διατάξεις του ανωτέρω ΒΔ ορίζουν ότι οι απόστρατοι μόνιμοι αξιωματικοί του ΠΝ αποκτούν αυτοδικαίως αποδεικτικά ναυτικής ικανότητας (δίπλωμα ή πτυχίο Εμπορικού Ναυτικού), υπό την προϋπόθεση ότι δεν κατέστησαν απόστρατοι λόγω επαγγελματικής ανικανότητας. Παράλληλα, η Διεθνής Σύμβαση ορίζει τις ελάχιστες υποχρεωτικές απαιτήσεις και τα πιστοποιητικά ναυτικής ικανότητας τα οποία οφείλουν να κατέχουν οι υπηρετούντες στα εμπορικά πλοία. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας στην θάλασσα, καθώς και για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Το αρμόδιο Υπουργείο (ΥΝΑΝΠ) ενημέρωσε την Αρχή ότι πρόκειται να εκδοθεί απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου για το θέμα αυτό.

Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου εκδόθηκε ο Ν. 4150/2013 με τον οποίο καταργούνται οι διατάξεις του ΒΔ του 1954, καθώς και κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη περί απόκτησης αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας για τους προερχόμενους από το Πολεμικό Ναυτικό, το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή και άλλες ειδικές κατηγορίες. Ωστόσο, ορίζεται ότι με Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) το οποίο πρόκειται να εκδοθεί, θα καθορισθούν οι ελάχιστες υποχρεωτικές απαιτήσεις εκπαίδευσης σύμφωνα τη Διεθνή Σύμβαση και τις σχετικές κανονιστικές ρυθμίσεις. Επίσης, με το ίδιο ΠΔ θα καθορισθεί ο τρόπος απόδειξης και πιστοποίησης των νομίμων προσόντων των αξιωματικών, οι σχετικές διαδικασίες ελέγχου αυτών, θέματα σχετικά με την κάλυψη δαπανών φοίτησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

Ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει την ανάγκη έκδοσης του προβλεπόμενου ΠΔ, σε σύντομο χρόνο, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα σε απόστρατους αξιωματικούς των προαναφερομένων «Σωμάτων» να καταστούν, κατόπιν εκπαίδευσης, κάτοχοι πιστοποιητικών ναυτικής ικανότητας της Διεθνούς Συμβάσεως STCW 1978.»

Μη νόμιμα, δεν εξεδόθη μέχρι σήμερα το διάταγμα (ΠΔ), κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30 ν. 4150/2013, όσον αφορά τις ελάχιστες υποχρεωτικές απαιτήσεις εκπαίδευσης για την απόκτηση αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας (ΑΝΙ) από τους αξιωματικούς που προέρχονται από το Πολεμικό Ναυτικό ή το Λιμενικό Σώμα Ελληνική Ακτοφυλακή, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει η Διεθνής Σύμβαση STCW 1978.

Αποτέλεσμα όλων των προαναφερθέντων είναι ότι, οι δικαιούχοι αξιωματικοί του ΠΝ ε.α., με τα διάφορα προσκόμματα, αλλαγές της νομοθεσίας και αδράνειας της Διοίκησης από το 2004 και εντεύθεν, να στερούνται του συνταγματικού δικαιώματος της εργασίας (Συντ. 22). Συγκεκριμένα:

α) Η ως άνω ηθελημένη διοικητική αδράνεια εκδόσεως του διατάγματος κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30 ν. 4150/2013, επί (8) οκτώ και πλέον έτη, καθιστά την νομοθετική επιταγή για προστασία των αξιωματικών ε.α του δικαιώματος άσκησης του επαγγέλματος τους γράμμα κενό, και επομένως προσβάλλει την αρχή του κράτους δικαίου, τόσο υπό την τυπική, όσο και υπό την ουσιαστική του διάσταση (Συντ. 25)

β) Η παράλειψη αυτή σε συνδυασμό με τις μεγάλες περικοπές στις συντάξεις μας (άνω του 50%) μέχρι σήμερα στερεί τα αναγκαία μέσα διαβίωσης σε όσους τα έχουν ανάγκη και ως εκ τούτου προσβάλλει βάναυσα την αρχή του κοινωνικού κράτους και την προστασία της ανθρώπινης αξίας (Συντ. 2, 25), από τις οποίες συνάγεται η κρατική υποχρέωση διασφάλισης ενός ελάχιστου αξιοπρεπούς ορίου διαβίωσης.

γ) Το ΠΔ το οποίο ορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των στρατιωτικών σχολών του ΠΝ, Α.Ε.Ι και Α.Σ.Σ.Υ, αποτελεί εκτός από τον ανωτέρω εκτελεστικό νόμο και τον προβλεπόμενο στο άρθρο 16 παρ. 7 του Συντ. εκτελεστικό νόμο. Η παράλειψη της Διοίκησης να εκδώσει το εν λόγω διάταγμα συνιστά παράβαση όχι μόνο του άρθρου 16 παρ. 7 του Συντ. αλλά και του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντ., διότι αποστερεί τους πτυχιούχους αξιωματικούς και εμένα προσωπικά, από τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ελεύθερα στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας (προβλ. ΣτΕ 544/2013 επταμ.).

Δεν είναι δυνατό την συγκεκριμένη περίοδο της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης της εποχής μας να μην μπορούν να εφοδιαστούν οι αξιωματικοί του ΠΝ ε.α., καθώς και εγώ, με τα απαραίτητα έγγραφα ώστε να δύνανται να εργαστούν σε εμπορικά πλοία και να συμπληρώσουν έτσι την πενιχρή τους σύνταξη.

Αφενός ειδικότητες αξιωματικών ΠΝ, όπως είναι Μάχιμοι, Μηχανικοί, Οικονομικοί, Ηλεκτρολόγοι, Ηλεκτρονικοί, Θαλαμηπόλοι, Εσχαρείς, Διαχειριστές, Αρμενιστές, Υγειονομικοί, κ.α. να στερούνται το δικαίωμα της εργασίας και της αξιοπρεπούς διαβίωσης (ξέρουμε όλοι πόσο χαμηλά είναι πλέον οι συντάξεις), αφετέρου προσλαμβάνοντας οι ναυτιλιακές εταιρίες αλλοδαπούς ναυτικούς, να χάνεται πολύτιμο συνάλλαγμα για την χώρα.

Οι ευθύνες είναι πολλές για αυτή την απαράδεκτη κατάσταση και εύκολα μπορεί κάποιος να τις αναζητήσει στους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΕΘΑ και του ΥΝΑΝΠ, που επιρρίπτουν το ένα υπουργείο στο άλλο και τανάπαλιν, καθώς και την απροθυμία των Υπουργών για μια δίκαια λύση.

Το ένα υπουργείο (ΥΝΑΝΠ) συμπεριφέρεται φοβικά για να μη θίξει τους συνδικαλιστές της εμπορικής ναυτιλίας και το άλλο (ΥΠΕΘΑ) μήπως παραιτηθούν και αναζητήσουν καλύτερο επάγγελμα τα στελέχη τους στο Ε.Ν.

Συμπερασματικά από την όλη μέχρι και σήμερα συμπεριφορά των αρμοδίων (είναι πολλοί), δεν φαίνεται να δοθεί πολιτική λύση για αυτή την διαχρονική και μεγάλη αδικία και ό μόνος δρόμος για την υπεράσπιση των Συνταγματικών δικαιωμάτων μας είναι η προσφυγή στη Δικαιοσύνη.

______________________
* Ο Παναγιώτης Δ. Σταμάτης, είναι αξιωματικός ΠΝ ε.α, μέλος του ΔΣ/ΕΑΑΝ και συγγραφέας.