Η ώρα της κρίσης για τα αναδρομικά: Πότε αναμένονται οι αποφάσεις ΕλΣ και ΣτΕ-Τι ζητούν συνταξιούχοι Δημοσίου-Απόστρατοι

Τα ανώτατα δικαστήρια θα κρίνουν τις προσφυγές 650.000 συνταξιούχων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Τα ποσά που διεκδικούν

Της ΑΡΓΥΡΩΣ Κ. ΜΑΥΡΟΥΛΗ - a.mavrouli@realnews.gr - ΠΗΓΗ: REALNEWS 12/09/2021 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]

Νέα ποσά αναδρομικών, που φτάνουν τα 4 δισ. ευρώ, διεκδικούν περισσότεροι από 650.000 συνταξιούχοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με το φθινόπωρο να αναμένεται ιδιαίτερα κρίσιμο τόσο για τους ίδιους όσο και για το ασφαλιστικό σύστημα. Η πρώτη δικαστική μάχη ξεκινά στις 15 Σεπτεμβρίου, οπότε θα συζητηθούν στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου προδικαστικά ερωτήματα επί προσφυγών 300.000 συνταξιούχων του Δημοσίου-Αποστράτων για περικοπές ύψους 2 δισ. ευρώ, ενώ τον επόμενο μήνα αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις περίπου 350.000 συνταξιούχων, οι οποίες ανέρχονται στα 2 με 2,5 δισ. ευρώ. Το ασφαλιστικό σύστημα και κατά συνέπεια ο κρατικός Προϋπολογισμός, λόγω των νέων δικαστικών εξελίξεων, ενδέχεται να εισέλθουν σε μεγάλες δημοσιονομικές περιπέτειες, καθώς ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η καταβολή των αναδρομικών για το 11μηνο Ιούνιος 2015-Μάιος 2016 σε περισσότερους από 160.000 συνταξιούχους και κληρονόμους, ενώ εκκρεμούν και δύσκολες υποθέσεις που αφορούν παράλληλη ασφάλιση ή απασχόληση συνταξιούχων. Σύμφωνα με τους αρμόδιους του ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), η καταβολή των αναδρομικών θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του χρόνου.

Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν στη Realnews ότι είναι απαραίτητο να εκδοθούν και να καθαρογραφούν οι αποφάσεις και στη συνέχεια η κυβέρνηση θα αποφασίσει -ανάλογα με το δημοσιονομικό περιθώριο- τον τρόπο υλοποίησής τους. Στο τραπέζι βρίσκεται η «λύση» της επιστροφής των αναδρομικών με δόσεις, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο συμψηφισμού κάποιων εξ αυτών με τη λεγόμενη προσωπική διαφορά.

Ελεγκτικό Συνέδριο: Τι ζητούν 300.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου-Απόστρατοι

Πριν ακόμη επιστραφούν τα αναδρομικά που αφορούν τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, το Ελεγκτικό Συνέδριο όρισε για τις 15 Σεπτεμβρίου να πραγματοποιηθεί η κρίσιμη δίκη για τα αναδρομικά που διεκδικούν οι περίπου 300.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου-Απόστρατοι σχετικά με τις περικοπές στις συντάξεις τους (κύριες και επικουρικές) για την τριετία 2015-2018, τα κομμένα δώρα, αλλά και την επιστροφή, αναδρομικά από το 2017, των κρατήσεων της εισφοράς αλληλεγγύης. Συγκεκριμένα, η δίκη θα πραγματοποιηθεί από τη Μείζονα Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου προκειμένου να ξεκαθαρίσει μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα, όπως:

α) Η συνταγματικότητα ή μη της κατάργησης των επιδομάτων των δώρων για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

β) Η συνταγματικότητα ή μη της συνέχισης των περικοπών του ν. 4093/2012 μετά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016.

γ) Εάν οι αποζημιωτικές αγωγές που έχουν ασκηθεί για τα ανωτέρω ζητήματα υπόκεινται σε διετή ή πενταετή παραγραφή.

δ) Εάν η απόσβεση των αξιώσεων για όσους δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου 33 του ν. 4734/2020 αντίκειται στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) ή όχι.

Η «μάχη» για τις περικοπές του 11μήνου

Από το Συμβούλιο της Επικρατείας αναμένεται και νέα απόφαση, αυτή τη φορά για τις περικοπές των δώρων επιδομάτων σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, καθώς και για τις περικοπές των επικουρικών την περίοδο των μνημονίων. Οι δικαιούχοι των αναδρομικών, σε περίπτωση θετικής απόφασης του ΣτΕ, είναι μόνο όσοι έχουν προσφύγει.

Η απόφαση αφορά την επιστροφή των δώρων του 11μήνου Ιούνιος 2015-Μάιος 2016, όπως και τις αντίστοιχες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Το επίμαχο 11μηνο των επιστροφών ξεκινά στις 11 Ιουνίου 2015, όταν το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις μειώσεις του 2012, και φτάνει έως τις 12 Μαΐου 2016, όταν ξεκίνησε η ισχύς του νόμου Κατρούγκαλου με τον επανυπολογισμό των συντάξεων.

Από το συγκεκριμένο 11μηνο -οι περικοπές του οποίου κρίθηκαν αντισυνταγματικές- επεστράφησαν αναδρομικά τον Οκτώβριο του 2020 μόνο οι μειώσεις που αφορούσαν τις κύριες συντάξεις.

Οκτώβριο η απόφαση

Η κυβέρνηση δεν κατέβαλε και τα δώρα, όπως ρητά προέβλεπε η απόφαση του ΣτΕ του 2019, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν νέες προσφυγές στο ΣτΕ από οργανώσεις συνταξιούχων. Εντός Οκτωβρίου αναμένεται να δημοσιευτεί η απόφαση της πιλοτικής δίκης του προηγούμενου Ιανουαρίου που θα κρίνει τον νέο γύρο αναδρομικών. Δυνητικά τα νέα αναδρομικά του 11μήνου Ιούνιος 2015-Μάιος 2016 θα μπορούσαν να φτάσουν σε ύψος τα 2,5 δισ. ευρώ, ανάλογα με το εύρος της απόφασης και τις παραγραφές. Οι διεκδικήσεις αφορούν 723 εκατ. ευρώ για τα αναδρομικά των επικουρικών και 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Σωρευτικά, εάν τα δύο ανώτατα δικαστήρια δικαιώσουν τους συνταξιούχους, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε πάνω από 4 δισ. ευρώ.

Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθεί περίπου 1 δισ. ευρώ από την επιστροφή και κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει εκδώσει απόφαση που δικαιώνει τους συνταξιούχους του Δημοσίου-Απόστρατους από το 2017, αλλά το Δημόσιο μέχρι σήμερα δεν την έχει εφαρμόσει. Υπενθυμίζεται ότι η εισφορά αλληλεγγύης είναι 3% έως 14% και αφορά κύριες συντάξεις ή άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων για ποσά από 1.400 ευρώ μεικτά και άνω. Ήδη έχει αποφασιστεί να δοθούν ποσά ως αναδρομικά για τις κρατήσεις που έγιναν τη διετία 2017-2018. Άλλωστε, υπάρχει αμετάκλητη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που έκρινε ως αντισυνταγματική την εν λόγω εισφορά για τους συνταξιούχους που προέρχονται από τις ΕΔ-Σώματα Ασφαλείας και για όσους προέρχονται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Τώρα, όμως, μένει να κριθεί εάν πρέπει να δοθούν ποσά και για όλα τα υπόλοιπα έτη.

Σε εξέλιξη η καταβολή αναδρομικών

Το πακέτο αυξήσεων εκτιμάται ότι αφορά περίπου 250.000 δικαιούχους

Έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η καταβολή των αναδρομικών τουλάχιστον 23 μηνών σε περίπου 150.000 παλαιούς συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης έως και τις 12 Μαΐου 2016 και δικαιούνται αύξηση στη σύνταξή τους από τον Οκτώβριο του 2019, βάσει των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τον νόμο Κατρούγκαλου.

Το δεύτερο αυτό πακέτο αυξήσεων εκτιμάται ότι αφορά συνολικά περίπου 250.000 δικαιούχους, όμως περίπου 100.000 θα δουν μόνο λογιστικά τις αυξήσεις αυτές, καθώς θα μειωθεί η προσωπική τους διαφορά. Για όσους ο επανυπολογισμός βγάλει πραγματικές αυξήσεις, αυτές θα πληρωθούν σε 5 ετήσιες δόσεις. Στην πράξη, οι εν λόγω δικαιούχοι θα πληρωθούν μαζί την 1η και τη 2η δόση της συνολικής αύξησης για τα έτη 2020 και 2021. Και για τους παλαιούς συνταξιούχους δεν αποκλείονται δύσκολες περιπτώσεις, που αφορούν παράλληλη ασφάλιση ή συνταξιούχους που απασχολούνται, με τα ποσά να καταβάλλονται με εμβόλιμες πληρωμές από τον ΕΦΚΑ. Παράλληλα, υπάρχουν εκκρεμότητες και για τους νέους συνταξιούχους που έχουν υποβάλει αίτηση μετά τις 13 Μαΐου του 2016.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του e-ΕΦΚΑ:

• Στο τέλος του Σεπτεμβρίου θα καταβληθούν αυξήσεις και αναδρομικά στη μεγαλύτερη μερίδα των παλαιών συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.

• Στο τέλος Οκτωβρίου θα καταβληθούν αυξήσεις και αναδρομικά σε όλους τους παλαιούς συνταξιούχους του δημόσιου τομέα - απόστρατους και τους υπόλοιπους (δηλαδή σε εκείνους που δεν πληρώθηκαν στα τέλη του τρέχοντος μηνός) παλαιούς συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.

Όσον αφορά τους 29.000 συνταξιούχους που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες (π.χ. απασχολούμενοι συνταξιούχοι, συντάξεις λόγω θανάτου όπου ο δικαιούχος απεβίωσε μετά τον Οκτώβριο του 2019, καθώς και περιπτώσεις δικαιούχων που απεβίωσαν επίσης μετά τον Οκτώβριο του 2019 και τα ποσά θα καταβληθούν στους κληρονόμους τους), εντός του τρέχοντος μηνός θα πληρωθούν οι περισσότεροι δικαιούχοι, ενώ οι υπόλοιποι τον ερχόμενο μήνα.

Ειδικά σε σχέση με τους κληρονόμους θανόντων συνταξιούχων που δικαιούνται αυξήσεις, εντός της επόμενης εβδομάδας θα ανοίξει ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα για να υποβάλουν αίτηση στην ιστοσελίδα του efka.gov.gr, προκειμένου να λάβουν τα αναδρομικά όσων απεβίωσαν και είχαν περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.

Θα υιοθετηθεί η ίδια διαδικασία υποβολής όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών που τηρήθηκε για την καταβολή των αναδρομικών ποσών για το διάστημα του 11μήνου Ιούνιος 2015-Μάιος 2016. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης υπολογίζουν ότι οι δικαιούχοι κληρονόμοι αναδρομικών αυτής της κατηγορίας που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 ξεπερνούν τους 2.500.