Επιστολή Αξιωματικού ε.α. προς κ. Πρωθυπουργό για τη Δημιουργία «Σώματος Υπαξιωματικών»

Προς:
Τον Εξοχότατο Πρωθυπουργό
κ κ. Κυριάκο Κ. Μητσοτάκη
Πρόεδρο Κυβερνήσεως
Μέγαρο Μαξίμου
Ηρώδου Αττικού 19
106 74 ΑΘΗΝΑΙ

Κόρινθος, 27 Μαΐου 2025

ΘΕΜΑ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (Σ.Υ.)

Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε της Κυβερνήσεως,

Δια της παρούσης επιστολής επιθυμώ να σας πληροφορήσω και να Σας αναλύσω, σχετικά με το θέμα που κυκλοφορεί στα ΜΚΔ, στον ημερήσιο και ηλεκτρονικό τύπο, για το «Σώμα Υπαξιωματικών», χωρίς ακόμη να υπάρχει επίσημη διάψευση από το ΥΠΕΘΑ, ένα θέμα που δημιουργεί έντονη ανησυχία στους κόλπους των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμενων. Οι Υπαξιωματικοί, ειδικά οι ανώτεροι, θεωρούνται η κύρια σύνδεση μεταξύ του στρατολογημένου προσωπικού και των Αξιωματικών.

Η συζήτηση που έχει αναζωπυρωθεί τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τη δημιουργία ξεχωριστού Σώματος Υπαξιωματικών (ΣΥ) δεν είναι καινούργια.

Ο κ. ΥΕΘΑ μίλησε για μείωση των θέσεων Αξιωματικών, αύξηση των Υπαξιωματικών, και αυστηρότερο διαχωρισμό ρόλων, αρμοδιοτήτων και ιεραρχίας. Υποστήριξε ότι η παρούσα κατάσταση, όπου πολλοί Υπαξιωματικοί μετά από κάποια έτη προάγονται σε Αξιωματικούς, αλλοιώνει τη φυσιογνωμία των βαθμών και δεν ευνοεί την επιχειρησιακή ευελιξία.

Ειδικότερα, ο κ. Υπουργός Άμυνας παραπέμπει σε ένα νέο οργανωτικό μοντέλο, το οποίο, όπως είπε σε πρόσφατη ομιλία του στον Ροταριανό Όμιλο Αθηνών, θα προσομοιάζει σε «διεθνή πρότυπα» ως προς την αναλογία αξιωματικών με υπαξιωματικούς και τη δημιουργία Σώματος Υπαξιωματικών, κάνοντας παραλληλισμούς με τα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών. «Πρέπει να δημιουργήσουμε μια διαφορετική δομή στο επαγγελματικό μας προσωπικό. Λιγότερες θέσεις αξιωματικών. Διαφορετική καριέρα για τους υπαξιωματικούς».

Η συζήτηση γύρω από τη δημιουργία Σώματος Υπαξιωματικών (ΣΥ), επαναφέρει με ένταση το διαχρονικό ερώτημα της ταυτότητας και του ρόλου των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ).

Από τη μία, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου επιδιώκει εκσυγχρονισμό, εναρμόνιση με διεθνή πρότυπα και αποδοτικότερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Από την άλλη, όμως ένα μεγάλο μέρος του στρατιωτικού προσωπικού (ε.ε. & ε.α.) διαβλέπει κινδύνους: υποβάθμιση, στασιμότητα και απουσία προοπτικής.

Η σχεδιαζόμενη από το ΥΠΕΘΑ δημιουργία Σώματος Ελλήνων Υπαξιωματικών θα πρέπει να έχει ως γνώμονα όχι τα ξενόφερτα αμερικανικά ή αγγλοσαξονικά πρότυπα, αλλά την ένδοξη και βαμμένη με αίμα στα πεδία των μαχών ιστορία, των αξιωματικών προερχομένων από Υπαξιωματικούς.

Οι μόνιμοι Υπαξιωματικοί, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των ΕΔ και με την πάροδο των ετών προάγονται σε αξιωματικούς, με σταδιοδρομία στους χαμηλούς βαθμούς, που μόνο όφελος μπορεί να αποδώσει στη λειτουργία του στρατεύματος.

Η χώρα χρειάζεται έναν ισχυρό κρίκο στην αλυσίδα των Ενόπλων Δυνάμεων. Και αυτός είναι οι απόφοιτοι των σχολών Υπαξιωματικών. Η υποβάθμισή τους θα σημάνει αποσταθεροποίηση σε επίπεδο επιχειρησιακής ιεραρχίας, με άμεσες συνέπειες στη συνοχή και στην αποτελεσματικότητα.

Το βέβαιο είναι ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο οργανωτικό. Αγγίζει βαθιά τον πυρήνα της επαγγελματικής πορείας, της αξιοκρατίας και της υπηρεσιακής ηθικής. Η μέχρι σήμερα πρακτική της σταδιοδρομικής ανέλιξης των Υπαξιωματικών σε Αξιωματικούς, λειτούργησε ως μια γέφυρα ελπίδας και κίνητρο προσφοράς. Η κατάργηση αυτής της δυνατότητας, μοιάζει με βίαιη τομή και όχι με φυσική εξέλιξη.

Επιπλέον, είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί περαιτέρω:

• Ο ρόλος των Yπαξιωματικών:
Είναι οι βασικοί και πιο ορατοί ηγέτες του στρατιωτικού προσωπικού, υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και την εκτέλεση της αποστολής.
• Εκπαίδευση και κατάρτιση:
Περιλαμβάνει ηγεσία, διαχείριση, εξειδικευμένη υπηρεσία και εκπαίδευση μάχης.
• Ηγεσία και καθοδήγηση:
Η συμβουλή και η καθοδήγηση των ανώτερων Yπαξιωματικών είναι εξαιρετικά σημαντική για τους νεότερους Aξιωματικούς.

Περιοριζόμαστε να υπενθυμίσουμε την ηρωική δράση και την προσφορά των Υπαξιωματικών, το 1912, το 1922, το 1940 και το 1974, γεγονότα που έμπρακτα αποδεικνύουν την άξια λειτουργία του θεσμού και ότι οποιαδήποτε αλλαγή δεν θα είναι προς το συμφέρον της Εθνικής Άμυνας.

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της κυβερνήσεως,

 Όπως σημειώθηκε, είναι επιτακτική η αποτροπή δημιουργίας ενός τέτοιου νέου σώματος που θα οδηγήσει σε θεσμική και επιχειρησιακή αποδυνάμωση, ανισότητες και διάσπαση της ιεραρχικής δομής των Ενόπλων Δυνάμεων.

Ενδεικτικά Σας αναφέρω ορισμένους προερχόμενους από τη Σχολή Υπαξιωματικών, οι οποίοι μεγαλούργησαν και προσέφεραν τα πλείστα στην πατρίδα μας:

Ο Γεώργιος Κονδύλης (14 Αυγούστου 1879 - 31 Ιανουαρίου 1936)ξεκίνησε από Λοχίας, αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Υποστρατήγου. Ως Αξιωματικός αναδείχθηκε, κυρίως, για το θάρρος που επέδειξε στις μάχες, την εν γένει αποφασιστικότητα, αλλά και για τις στρατηγικές του ικανότητες.

Ως πολιτικός, δύο φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας, αντιβασιλέας, πολλές φορές Βουλευτής και Υπουργός.

Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953), γνωστός και ως "Μαύρος Καβαλάρης", ήταν Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός.

Κατατάχθηκε στον Στρατό τον Δεκέμβριο του 1903 με το βαθμό του δεκανέα και υπηρέτησε στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα, όπου προήχθη σε Υπαξιωματικό, το 1908 εισήλθε στη σχολή Υπαξιωματικών στην Κέρκυρα και λόγω των ηρωικών του πράξεων σε Ανώτατο Αξιωματικό, Αντιστράτηγο. Συμμετείχε ενεργά στον «Σύνδεσμο Υπαξιωματικών» που είχε σκοπό την αξιοκρατία και την εξυγίανση του Στρατού και ήταν παράλληλη με τον «Στρατιωτικό Σύνδεσμο» των Αξιωματικών.

Έγινε γνωστός για τη δράση του κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (όπου απέκτησε το προσωνύμιο Μαύρος Καβαλάρης) και τη Μικρασιατική εκστρατεία.

Κυβέρνησε ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1950-1952.

Ο Ιωάννης Βελισσαρίου (26 Νοεμβρίου 1861 – 13 Ιουλίου 1913) κατετάγη στον Στρατό, κατά τη διάρκεια της θητείας του προήχθη, ως εθελοντής, στον βαθμό του δεκανέα. Το 1884, και ενώ είχε ήδη προαχθεί στον βαθμό του Λοχία, κατατάχθηκε κατόπιν εξετάσεων στη δεύτερη εκπαιδευτική σειρά της Στρατιωτικής Σχολής Υπαξιωματικών (ΣΣΥ).
Ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων. Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη Μάχη του Μπιζανίου όπου η ελληνική νίκη οφείλεται στην αποφασιστικότητά του, αναγκάζοντας τον οθωμανικό στρατό να παραδοθεί άνευ όρων.

Στην πιο κρίσιμη στιγμή της μάχης στις 12 Ιουλίου 1913 η VIη Μεραρχία, συμμετέχοντας με άλλες δυνάμεις στη μάχη της Κρέσνας, (και αφού προηγουμένως είχε πολεμήσει με πέτρες και βράχους τους Βουλγάρους, λόγω έλλειψης πυρομαχικών) ο Ταγματάρχης Βελισσαρίου σηκώθηκε όρθιος και κραδαίνοντας το περίστροφό του φώναξε ώστε να ακουστεί από όλους: «Όποιος θέλει τη νίκη ή αλλιώς τον θάνατο ας με ακολουθήσει» και πρώτος άρχισε να τρέχει προς τον εχθρό, όπου και τραυματίστηκε θανάσιμα.

Όταν ο Βασιλιάς πληροφορήθηκε τον θάνατό του λέγεται πως είπε: «Ήταν επόμενο. Τέτοιοι ήρωες δε ζουν πολύ». Στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα που συνέταξε και απέστειλε προς τη σύζυγό του έγραφε τα εξής: «Χαιρετίζω τον Ήρωα των Ηρώων».

Ο Βελισσαρίου αναδείχθηκε σε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της Στρατιωτικής Ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.

Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος (1886 - 20 Φεβρουαρίου 1962) ήταν Έλληνας στρατηγός που συμμετείχε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940. Ο Κατσιμήτρος ξεκίνησε την σταδιοδρομία του στον Στρατό, ως εθελοντής το 1904 όπου και εισήλθε στη Σχολή Υπαξιωματικών το 1911, από την οποία και εξήλθε τον Σεπτέμβριο του 1912 ως ανθυπασπιστής του πυροβολικού. Ανθυπολοχαγός Πεζικού (1913), Υπολοχαγός (1914), λοχαγός (1915), Ταγματάρχης (1920), Αντισυνταγματάρχης (1923), Συνταγματάρχης (1930), Υποστράτηγος (1937), Αντιστράτηγος (1947).

Η ηρωική του αντίσταση στην ιταλική επίθεση στο Καλπάκι, συντέλεσε τα μέγιστα στη νίκη της Ελλάδας απέναντι στον Ιταλικό Στρατό.

Η εκτίμηση και ο σεβασμός στο πρόσωπό Σας κ. Πρωθυπουργέ, μου επιβάλλει να επιχειρήσω δι’ υστάτη φορά την επίλυση του ανωτέρω θέματος, καθώς θεωρώ ότι έστω και την υστάτη στιγμή θα κατανοηθεί ότι ο σεβασμός προσωπικοτήτων, ρόλων και καθηκόντων άγει σε ευπρέπεια και όχι σε ανάλγητη συμπεριφορά, που πιστεύω ακράδαντα ότι δεν είναι στοιχείο της προσωπικότητας Σας και θα αναστείλετε το παρόν θέμα.

Εν κατακλείδι μια αποδεδειγμένα επιτυχημένη δομή του στρατεύματος, η οποία έχει αναδείξει ήρωες μέσα από τους Βαλκανικούς πολέμους και σε δύο Παγκόσμιους πολέμους, δεν αλλάζει, ιδιαίτερα όταν αυτό τον νεωτερισμό, τον προτείνουν ορισμένοι άκαπνοι στρατιωτικοί των διαδρόμων του πενταγώνου ή ανίδεοι των στρατιωτικών θεμάτων πολιτικοί.

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της κυβερνήσεως, όχι μόνο οι προαναφερόμενοι αλλά πλήθος άλλοι ακόμα, έχυσαν το αίμα τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι και να απολαμβάνουμε τη δημοκρατία μας!

Ως απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ που προέρχεται από τις τάξεις της Σχολής των Μονίμων Υπαξιωματικών με την ειδικότητα του Ηλεκτρονικού Επιχειρησιακών Συστημάτων Συνεννοήσεως είχα την τύχη να υπηρετήσω σε πολλούς τύπους Πολεμικών Πλοίων. Αυτό το βιωματικό υπόβαθρο, μου επιτρέπει να σας παραθέσω τους ακόλουθους προβληματισμούς και σκέψεις:

Οι ελληνικές ΕΔ είναι εμποτισμένες με το δόγμα ότι τα προνόμια ανήκουν στο βαθμό όπως άλλωστε το άρθρο 36 του ν. 3838/10 αναφέρει ειδικά ότι:

α. Η στρατιωτική ιεραρχία περιλαμβάνει την ιεραρχία των βαθμών και την ιεραρχία των καθηκόντων.
β. Οι Αξιωματικοί, ανάλογα με τη θέση τους στην ιεραρχία των βαθμών, έχουν μεταξύ τους την ιδιότητα του ανώτερου ή του κατώτερου.
γ. Οι ομοιόβαθμοι Αξιωματικοί, ανάλογα με την αρχαιότητά τους, έχουν μεταξύ τους την ιδιότητα του αρχαιότερου ή του νεότερου.
δ. Μεταξύ ομοιόβαθμων Αξιωματικών, που συνδέονται με σχέση διοικητικής υπαγωγής ή εξάρτησης, η αρχαιότητα έχει την ίδια ισχύ που έχει και η διαφορά του βαθμού.

Οι σχολές των Υπαξιωματικών διαφέρουν ουσιωδώς από τους Enlisted των Αμερικανικών ΕΔ, καθόσον η δεξαμενή των ΑΣΣΥ είναι η ίδια με αυτών των ΑΣΕΙ, όπου μάλιστα οι βάσεις εισδοχής ελάχιστα διαφέρουν. Μια τέτοια ισοπεδωτική προσέγγιση με το Σώμα των Υπαξιωματικών ενδέχεται να οδηγήσει σε άκρατη «ΕΠ.ΟΠοποίηση» των αποφοίτων ΑΣΣΥ οι οποίοι εισήχθησαν σε αυτά μέσω της διαδικασίας των Πανελλαδικών εξετάσεων με υψηλή μάλιστα βαθμολογία (άνω των 16.000 μορίων), με ότι αυτό συνεπάγεται.

Στις ελληνικές ΕΔ όπου η Ιστορία των Σχολών των Υπαξιωματικών έχει να επιδείξει με υπερηφάνεια έναν Πλαστήρα, έναν Κατσιμήτρο, έναν Βελισαρίου, όπως εκτενώς ως ανωτέρω προεξετέθη, αποτελεί αυτονόητη ως εξέλιξη και επιβράβευση, η μεταπήδηση τους στο Σώμα των Αξιωματικών και μάλιστα στις βαθμίδες του Ανωτάτου.

Οι Υπαξιωματικοί Διοίκησης των ΗΠΑ έχουν επαυξημένες αρμοδιότητες που ευθύς αμέσως σπεύδω να απαριθμήσω ενδεικτικά:

α. Ο Υπαξιωματικός Διοίκησης έχει καθήκοντα και αρμοδιότητες που προσιδιάζουν στο επίπεδο του Προσωπάρχη.
β. Αποτελεί μέλος μετά ψήφου στα Συμβούλια Κρίσεων και Επανακρίσεων του προσωπικού που προΐσταται.
γ. Με την ανάληψη των καθηκόντων του, αποξενώνεται πλήρως από την άλυσο της διοικητικής υπαγωγής, υπαγόμενος απευθείας στο Διοικητή της Μείζονος Διοίκησης ή Σχηματισμού ή στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου ανάλογα με τη θέση του.
δ. Αποτελεί μέλος μετά ψήφου στα Συμβούλια Μεταθέσεων.
ε. Αποτελεί τον Γνωματεύοντα επί των εκθέσεων Αξιολόγησης των Υπαξιωματικών ή και τον οριστικό Γνωματεύοντα σε Β’ βαθμό στις περιπτώσεις προσφυγής του διοικούμενου επί της συνταχθείσας έκθεσης αξιολόγησης.
στ. Αποτελεί έναν από τους βαθμούς εξέτασης των υποβληθεισών αιτήσεων παραπόνων.
ζ. Έχει την δυνατότητα διενέργειας επιθεωρήσεων και ακρόασης προσωπικού.
η. Απολαμβάνει προνομίων που στις Ελληνικές ΕΔ μόνο σε βαθμό Ανωτάτου συναντούμε (Πολυτελές Υπηρεσιακό Όχημα, οδηγό, καθορισμένο και εντοπισμένο προβάδισμα σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις κ.λπ)

Αλήθεια κύριε Πρωθυπουργέ, πιστεύετε ότι θα μπορούσε να ενσωματωθεί κάτι από όλα αυτά στην ελληνική πραγματικότητα;

Η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς αποτελεί για το ΣΞ την ραχοκοκαλιά του στρατεύματος, απολαμβάνει του σεβασμού όλων, μα τρανή απόδειξη είναι ότι η πλειοψηφία των μελών του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου έχουν σε κάποιο διάστημα της σταδιοδρομίας τους, θητεύσει ως Διοικητές της Σχολής των Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς. Υπάρχει άλλωστε πιο τρανή απόδειξη από το γεγονός ότι οι απόφοιτοι της ΣΜΥ έχουν δικαίωμα μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων να εισέρχονται στη ΣΣΕ και σε δεύτερο χρόνο τους συναντούμε μετά την εισδοχή τους να εκτελούν ακόμη χρέη αρχηγού της ΣΣΕ;

Μακάρι να είχα την δυνατότητα να αντιπαραθέσω σε αυτή την διαπίστωση, κάτι ανάλογο και για το Πολεμικό Ναυτικό. Τουναντίον οι μέχρι τώρα Διοικητές της ΣΜΥΝ αποστρατεύονται από τη θέση αυτή, γεγονός που καταδεικνύει περίτρανα ότι σε κάθε περίπτωση η διοίκηση της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών του Ναυτικού ποτέ δεν ανετέθη παρά μόνο σε στελέχη κάτω του Μέσου Όρου.

Σκεφτείτε παρακαλώ τι παράδειγμα προς μίμηση θα αποτελούσε η Σχολή να διοικούνταν από Πλοίαρχο Πτυχιούχο ΑΕΙ που προέρχεται από τη Σχολή και πόσο αυτό θα συνέβαλε στην καλλιέργεια του οράματος στις τάξεις των Υπαξιωματικών.

Μία άλλη διαχρονική διαπίστωση που δεν είναι εύκολο να έχει άλλη ανάγνωση, είναι ότι το στράτευμα καλείται να προσαρμόσει το εξελικτικό πεδίο των Αξιωματικών ακολουθώντας και μάλιστα ασθμαίνοντας, τον εκάστοτε ισχύοντα μισθολογικό και ασφαλιστικό νόμο. Ποτέ δεν υπήρξε η δυνατότητα, ακόμη και στους καιρούς που δημοσιονομικά ως Κράτος δεν είχαμε τους υπάρχοντες δημοσιονομικούς περιορισμούς, να διαμορφώσουμε και να ταυτίσουμε το στόχο με τις μισθολογικές ασφαλιστικές συνέπειες.

Με δεδομένη τη διαπίστωση αυτή ας είμαστε ειλικρινείς ΚΑΝΕΙΣ και με τις καλύτερες των προθέσεων του και να διάκειται, δεν θα ηδύνατο να διασφαλίσει ότι για τους προερχόμενους από το κυοφορούμενο Σώμα των Υπαξιωματικών δεν θα υπάρξει μελλοντικά περιστολή των οικονομικών απολαβών στην απόδοση μισθού, στη σύνταξη, στο μέρισμα, ή το εφάπαξ.

Προκειμένου να καταδείξω τον ενδεχόμενο παρορμητισμό που διέπει το όλο εγχείρημα περί του Σώματος των Υπαξιωματικών, διερωτώμαι ρητορικά

Ποιές και πόσες μελέτες, ανατέθηκαν και σε ποιά επιστημονικά συμπεράσματα κατέληξαν;

Αντί επιλόγου σας ζητώ να με συγχωρήσετε για το ύφος της παράθεσης των απόψεων που κατέθεσα, αναγνωρίζοντας μου ως ελαφρυντικό την εύλογη ανησυχία για την τύχη της Σχολής για την οποία είμαι υπερήφανος που προέρχομαι, αλλά και ως κίνητρο να συμβάλω θετικά, με σκοπό την αδιάλειπτη επιχειρησιακή ικανότητα του στρατεύματος, που μας εξασφαλίζει την εδαφική ακεραιότητα, κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας μας.

Αυταπόδεικτα σε περίπτωση δημιουργίας Σώματος Υπαξιωματικών θα οδηγηθούμε προς την πλήρωση των προϋποθέσεων για μείωση της αμυντικής μας ικανότητας, με άμεση απόρροια την περιορισμένη δυνατότητα στήριξης της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, με απώτερο στόχο την περιορισμένη επήρειά μας σε ξηρά και θάλασσα.

Διατελώ μεθ’ υπολήψεως

Παναγιώτης Δ. Σταμάτης
Πλωτάρχης Π.Ν ε.α.
Μέλος ΔΣ/ΕΑΑΝ

____________________
Η παρούσα αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: primeminister@primeminister.gr