Κρίσεις Αρχηγών ΓΕ: Σκληρές μάχες επιβίωσης στα «χαρακώματα» της Μεσογείων

Καθώς ταυτόχρονα οι Αρχηγοί των τεσσάρων Γενικών Επιτελείων, Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), Στρατού (ΓΕΣ), Ναυτικού (ΓΕΝ) και Αεροπορίας (ΓΕΑ), πλησιάζουν στη συμπλήρωση των δύο ετών θητείας στα καθήκοντα τους, τα πρώτα ίχνη «μαχών» που διεξάγονται, κατά βάση διακριτικά, στο παρασκήνιο, είναι ορατά

Γράφει ο Λογοθέτης του Στρατιωτικού (*)

Υπενθυμίζεται ότι με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) της 12ης Ιανουαρίου 2024 οι Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, Αντιναύαρχος Δημήτριος Ε. Κατάρας ΠΝ και Αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης ανέλαβαν αντίστοιχα τα καθήκοντα του Α/ΓΕΕΘΑ, του Α/ΓΕΝ και του Α/ΓΕΑ, ενώ με απόφαση του ιδίου κυβερνητικού οργάνου ο Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης ανέλαβε τα καθήκοντα του Α/ΓΕΣ στις 24 Ιανουαρίου 2024.

Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο, οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων υπηρετούν θητεία συγκεκριμένης διάρκειας αλλά αυτό δεν περιορίζει το δικαίωμα της εκάστοτε κυβέρνησης να προχωρήσει στην αλλαγή τους, πριν την εξάντληση της διάρκειας της θητείας τους, εφόσον το κρίνει. Για τον μεν Α/ΓΕΕΘΑ η διάρκεια της θητείας έχει οριστεί σε τρία χρόνια με δικαίωμα παράτασης για ένα επιπλέον χρόνο, ενώ για τους Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ η διάρκεια έχει οριστεί σε δύο χρόνια με δικαίωμα παράτασης ενός επιπλέον χρόνου.

Με αυτά τα δεδομένα ο Α/ΓΕΕΘΑ έχει σήμερα υπόλοιπο ενός χρόνου θητείας (μέχρι τον Ιανουάριο του 2027), ενώ για τους Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης εάν θα τους χορηγήσει την ετήσια παράταση. Εάν χορηγηθεί σε όλους (Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ, Α/ΓΕΑ) ή κάποιο – κάποιους εξ αυτών η ετήσια παράταση, τον Ιανουάριο του 2027 υφίστανται δύο ενδεχόμενα.

Στην περίπτωση που η τότε κυβέρνηση αποφασίσει να χορηγήσει ετήσια παράταση θητείας στον Α/ΓΕΕΘΑ, οπότε θα συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντα του για ένα ακόμη έτος έως τον Ιανουάριο του 2028, τότε όσων εκ των Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ είχε παραταθεί η θητεία μέχρι τον Ιανουάριο του 2027, θα αποστρατευτούν και θα αντικατασταθούν από νεότερους στην επετηρίδα του κάθε Κλάδου.

Σε αυτή την περίπτωση, τον Ιανουάριο του 2028, που θα ολοκληρωθεί η θητεία του Α/ΓΕΕΘΑ (3+1 έτη), οι φυσικοί διάδοχοι του θα έχουν συμπληρώσει μόλις ένα χρόνο θητεία στα καθήκοντα τους ως Αρχηγοί Γενικών Επιτελείων και υφίσταται πιθανότητα να διατυπωθεί, με πρόσχημα την έλλειψη επαρκούς εμπειρίας σε ανώτατες διοικητικές θέσεις, η επιχειρηματολογία περί αναγκαίας παράτασης, με νομοθετική ρύθμιση, της θητείας του Α/ΓΕΕΘΑ για έναν επιπλέον χρόνο.

Αν όμως τον Ιανουάριο του 2027 η τότε κυβέρνηση δεν χορηγήσει ετήσια παράταση στον Α/ΓΕΕΘΑ, τότε δύναται να επιλέξει έναν εκ των Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ ή Α/ΓΕΑ στους οποίους φέτος θα δοθεί η παράταση για τρίτο χρόνο θητείας, ως διάδοχο του. Φυσικά πάντα υφίσταται και η δυνατότητα ταυτόχρονης αποστράτευσης και των τεσσάρων Αρχηγών.

Πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις ή ανατροπές (εξαρτάται από την οπτική προσέγγισης του ζητήματος), προκαλούνται στην περίπτωση που η νυν κυβέρνηση εξασκήσει το δικαίωμα της να αποστρατεύσει τον Α/ΓΕΕΘΑ πριν τη λήξη της τριετούς θητείας του, δηλαδή στο χρονικό διάστημα των δύο επόμενων μηνών. Σε αυτή την περίπτωση θα επιλέξει έναν εκ των Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ ως διάδοχο του και είτε θα αποστρατεύσει είτε θα διατηρήσει κάποιον ή και τους δύο από τους εναπομείναντες Αρχηγούς.

Στα ανωτέρω θεωρητικά ή περισσότερο πιθανά ενδεχόμενα καταλυτικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι πολιτικές ή ακριβέστερα οι ενδοκομματικές εξελίξεις στη Νέα Δημοκρατία και φυσικά ο χρόνος που αυτές θα λάβουν χώρα. Είτε δηλαδή στις αρχές του 2026 είτε ακόμη και μετά τη ψήφιση του προϋπολογισμού, περί τα μέσα Δεκεμβρίου ή και πολύ συντομότερα εάν ως «επισπεύδουσα» εμφανιστεί η πλευρά του υπουργού Εθνικής Άμυνας.

Πάντως η μη συνήθης για τα δεδομένα παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην εξέδρα των επισήμων, στη παρέλαση της Θεσσαλονίκης για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, όπως και η προγραμματισμένη πρόσφατη παρουσίαση για τα εγκαίνια της βιοκλιματικής πρόσοψης του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, σαφώς εμπεριέχουν ισχυρά μηνύματα σχετικά με την ενδοκομματική τάξη.

Για παράδειγμα σε περίπτωση δομικού ή μη ανασχηματισμού της κυβέρνησης και απομάκρυνσης του Νίκου Δένδια από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ή εκούσιας αποχώρησης του, πηγές με εκτεταμένη γνώση της ανθρωπογεωγραφίας και των εσωτερικών ισορροπιών θεωρούν ως πιθανή εξέλιξη την ταυτόχρονη αποστρατεία των Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ και μάλιστα δεν διστάζουν από τώρα, σχετικά πρώιμα χρονικά, να ονοματίσουν τους αντικαταστάτες τους.

Εάν όμως επιτευχθεί κάποιου είδους λειτουργική ισορροπία μεταξύ Νίκου Δένδια και Μεγάρου Μαξίμου και ο πρώτος συνεχίσει να παραμένει στον υπουργικό του θώκο στη Λεωφόρο Μεσογείων, δεν μπορεί να αποκλειστεί και η πιθανότητα αλλαγής στη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ.

Μάλιστα η συγκεκριμένη αλλαγή θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο της ενδοκυβερνητικής διαρρύθμισης για την επίτευξη λειτουργικής ισορροπίας, καθώς το τελευταίο διάστημα υπάρχουν πληροφορίες για φαινόμενα «δυσλειτουργίας» και τριβών μεταξύ των ανωτάτων επιπέδων της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Σε αυτή την περίπτωση, οι πηγές εκτιμούν ότι ο επικρατέστερος υποψήφιος προέρχεται από Κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, διαφορετικό από αυτόν που προέρχεται ο νυν Α/ΓΕΕΘΑ. Όμως και ο προερχόμενος από τον έτερο Κλάδο, αποτελεί υποψηφιότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί.