Ανάγκη για Συλλογική Υπευθυνότητα

* Του Γεωργίου Χρ. Μαλισόβα

Βρισκόμαστε μέσα σε μία καταιγίδα, η οποία δεν γνωρίζει κανείς αν και πότε θα κοπάσει. Οι μέρες που διανύουμε είναι δύσκολες για όλους, ωστόσο η χώρα μας και η πλειοψηφία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στάθηκαν τυχερές μέσα σε αυτή την κακουχία, μιας και οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες τους αντιμετωπίζουν την κατάσταση με λογική και όχι με αλαζονεία ή παρορμητικότητα. Αντίθετα, η συμπεριφορά ηγετών όπως της γειτονικής Τουρκίας, της Κίνας και των ΗΠΑ χαρακτηρίζεται ως υποβόσκουσα πηγή οικονομικής και κοινωνικής αναταραχής, την στιγμή που ο πλανήτης έχει ανάγκη από σταθερότητα και συνεργασία.

Ειδικότερα, σε μια καπιταλιστική χώρα όπως οι ΗΠΑ, οι περισσότεροι άνθρωποι δρουν ατομικά προκειμένου να επιτύχουν καλύτερα τις ατομικές τους επιδιώξεις θέτοντας στο επίκεντρο το άτομο και όχι την ομάδα. Παρ’ όλα αυτά, η μηχανιστική αυτή άποψη κρίνεται αφερέγγυα σε ορισμένες καταστάσεις, αφού όταν οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με κρίσεις, όπως μία πανδημία, καταφεύγουν για προστασία στις εκάστοτε κυβερνήσεις καθώς απαιτείται συλλογική δράση. Έτσι, σε ακραίες καταστάσεις επικρατεί η οργανική άποψη, δηλαδή η κοινωνία υπερέχει του ατόμου, ενώ οι στόχοι για την κοινωνικοοικονομική ανασυγκρότηση θέτονται από την κυβέρνηση.

Επιπροσθέτως, όταν οι πάσης φύσεως κρίσεις δοκιμάζουν τα «αντανακλαστικά» των ανθρώπων, οι έννοιες της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης είναι αυτές που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και τονώνουν το ηθικό τους. Οι (ακραίοι) φιλελεύθεροι υποστηρίζουν ένα περιορισμένο ρόλο του κράτους στην νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία και κανένα ενεργό ρόλο αυτού στην οικονομία, άποψη αντίθετη με τα πιστεύω των σοσιαλδημοκρατών. Παρόλα αυτά, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν, το άτομο οφείλει να λάβει τις αποφάσεις του αμερόληπτα και να δράσει με βάση την κρίση του και όχι το προσωπικό του κέρδος ή την πολιτική του ιδεολογία.

Στην σύγχρονη πραγματικότητα, το άτομο από μόνο του δεν έχει την δυνατότητα να περιορίσει μία πανδημία. Από την άλλη, το κράτος έχει τα μέσα να εξομαλύνει την κατάσταση σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις των υπόλοιπων κρατών. Η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες δεν έδειξε την κατάλληλη υπευθυνότητα στον τομέα της υγείας, όμως κατάφερε σε μικρό χρονικό διάστημα να καλύψει αρκετά κενά του συστήματος και των πολιτικών των προηγούμενων χρόνων. Για αυτό το λόγο, αποτελεί αδήριτη ανάγκη να επενδύσει άμεσα στην υγεία, την ιατρική, φαρμακευτική επιστήμη και έρευνα αυξάνοντας τα κονδύλια που έχει διαθέσει μέχρι σήμερα σε αυτόν τον τομέα. Μετά και την παύση του lockdown, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν θα υπάρξει περαιτέρω διασπορά του ιού, με αποτέλεσμα την λήψη νέων μέτρων προστασίας που μεταφράζεται σε ένα ακόμα χτύπημα για την οικονομία πριν αυτή προλάβει να ανασάνει. Επομένως, η κρατική παρέμβαση είναι αναγκαία, αλλά κρίνεται απαραίτητο οι πράξεις της να λειτουργούν προς όφελος των πολιτών με την δέουσα σοβαρότητα και λογική, δίχως να πειραματίζονται με το σύστημα υγείας εξυπηρετώντας προσωπικές ή πολιτικές σκοπιμότητες.